Każdy kraj boryka się w większym lub mniejszym stopniu z problemem przestępczości. We współczesnym świecie możemy zaobserwować coraz więcej jej rodzajów. Przykładem tego może być chociażby cyberprzestępczość, która z roku na rok jest coraz większa, ze względu na postęp technologiczny krajów wysokorozwiniętych. Zapobieganie i walka z łamaniem lub naruszaniem prawa stały się jednymi z głównych celów państw. Walka oraz profilaktyka skutkują poprawą komfortu społecznego. Niestety, nie jest to zadanie proste, bowiem przestępczość jest zjawiskiem złożonym. Składają się na nią dziedziny takie jak np.: ekonomia, socjologia, psychologia, prawo, polityka a także kryminologia.

OBRAZ PRZESTĘPCZOŚCI W POLSCE

Według publikacji Bąk pt.: „Struktura i typologia przestrzenna przestępczości w Polsce” w naszym kraju możemy zaobserwować tendencje zarówno wzrostowe, jak i spadkowe. Stwierdzono występowanie przestępstw z gatunku: gospodarczych, kryminalnych oraz drogowych. Wykazano, iż na czele statystyk na terenie Rzeczpospolitej Polski przoduje przestępczość kryminalna.

Cechą polskiej przestępczości jest bardzo duże zróżnicowanie przestrzenne pod względem zarówno liczby przestępstw stwierdzonych, jak i wskaźników natężenia przestępczości”  Iwona Bąk.

Jak podaje wyżej wspomniana publikacja w roku 2014 wskaźnik przestępstw kryminalnych wynosił 68%, a wśród nich najczęściej wyróżniano przestępstwa przeciwko zdrowiu i życiu oraz przestępstwa przeciwko mieniu.

Przestępstwa przeciwko życiu i zdrowiu w szczególny sposób wpływają na poczucie bezpieczeństwa obywateli. Oczywiście, każde przestępstwo zaburza poczucie spokoju, jednak wskazano, iż ten rodzaj szczególnie negatywnie oddziałuje na społeczeństwo. Dzieje się tak prawdopodobnie dlatego, iż przestępstwa z tej kategorii, czyli chociażby zabójstwa czy gwałty są czynami związanymi z ogromem negatywnych emocji. Do drugiej grupy, czyli przestępstw przeciwko mieniu należą chociażby kradzieże. Mimo, iż nie są to czyny tak poważne jak wspomniane wcześniej, to ich pospolitość a także znaczna uciążliwość bardzo negatywnie oddziałuje na polską gospodarkę i społeczność.

Należy się również przyjrzeć przestępstwom gospodarczym. Popełniają je najczęściej osoby, które są członkami wyższych grup społecznych. To jednostki inteligentne i dobrze wykształcone, uważane za specjalistów w swoich dziedzinach. Cechą charakterystyczną tego rodzaju przestępstw jest dążenie sprawców do pozostania jak najdłużej niewykrywalnymi.

STATYSTYKI Z LAT POPRZEDNICH

Nic tak dobrze nie obrazuje skali danego zjawiska jak statystyka. Na oficjalnej stronie policyjnej umieszczane są zestawienia, które podsumowują poszczególne lata pod względem liczby przestępstw w Polsce. Zestawienia są podzielone na konkretne kategorie przestępstw, dlatego dla lepszego zobrazowania przygotowano poniższą tabelę:

Źródło: https://statystyka.policja.pl/

Często możemy spotkać się ze stwierdzeniem „najbardziej dokuczliwe przestępstwa.”. Według źródeł do najbardziej dokuczliwych dla społeczeństwa przestępstw, można zaliczyć: uszczerbek na zdrowiu, bójki i pobicia, kradzieże samochodu, przestępstwa rozbójnicze, kradzieże cudzej rzeczy, kradzieże z włamaniem oraz uszkodzenie rzeczy. Zaobserwujemy tą dokuczliwość również w statystykach. Czy można więc stwierdzić, że czynnik „dokuczliwości” sprawia, iż są to najpopularniejsze przestępstwa w Polsce?

Analizując powyższą tabelę można bez dwóch zdań stwierdzić, że najczęściej popełnianym przestępstwem przez ostatnie 10 lat jest kradzież cudzej rzeczy. Drugim najczęściej popełnianym przestępstwem jest kradzież z włamaniem a trzecim narkomania.
Podkreślić należy, że dane z tabeli dotyczą wyłącznie przestępstw stwierdzonych, czyli takich zdarzeń, co do którego w zakończonym postępowaniu przygotowawczym potwierdzono, że noszą miano przestępstwa.

Nie możemy jednak zapomnieć o pozostałych rodzajach przestępstw jakimi są przestępstwa gospodarcze oraz drogowe. Tutaj wskaźniki są również bardzo wysokie. Na tle wszystkich przedstawionych czynów zabronionych wyróżniają się przestępstwa kryminalne – i to zdecydowanie. Później mamy wysoki wskaźnik przestępstw gospodarczych. Przestępstwa drogowe, natomiast przekraczającą liczbę stwierdzonych przestępstw z ustawy o narkomanii.

Źródło: https://statystyka.policja.pl

DOŚWIADCZENIA PRAWNIKÓW

Kancelaria Adwokacka Acta Vera opublikowała na swojej stronie ciekawe spostrzeżenie. Wyróżnili oni 3 typy przestępstw, z którymi w swojej pracy zawodowej spotykają się najczęściej a wygląda to następująco:

1. Przestępstwa przeciwko życiu i zdrowiu:
   – spowodowanie rozstroju zdrowia,
   – udział w bójce lub pobiciu, narażenie na utratę życia lub zdrowia,
   – spowodowanie wypadku komunikacyjnego,
   – prowadzenie samochodu, motocykla, roweru w stanie nietrzeźwości lub odurzenia,
   – przestępstwa przeciwko wiarygodności dokumentów, czyli fałszerstwo dokumentów i poświadczenie nieprawdy,
2. Przestępstwa przeciwko mieniu:
   – kradzież, kradzież z włamaniem,
   – rozbój,
   – kradzież rozbójnicza,
   – wymuszenie rozbójnicze,
3. Handel narkotykami i substancjami psychotropowymi, a także ich posiadanie

Prawnicy, równie często jak policja spotykają się z przestępczością a przytoczone przez nich dane pokrywają się z informacjami z wyżej wskazanych statystyk policyjnych.
Mając na względzie dane statystyczne wnioskuję, że przestępczość zmienia się z roku na rok. Analizując wszystkie dostępne informacje można stwierdzić, iż przestępstwa przeciwko mieniu a w szczególności kradzieże w ostatnich trzech latach miały największy wskaźnik wśród reszty popełnianych przestępstw. Podkreślić jednak należy, że na skutek zjawiska czarnej liczby przestępstw nie można z całą pewnością stwierdzić jakie przestępstwo jest tym „czołowym”.

Aby sprawa była jasna należy wyjaśnić, że czarna liczba przestępstw to takie przestępstwa, które zostały faktycznie popełnione, ale przez ich nieujawnienie nie zostały objęte statystykami kryminalnymi. Właśnie dlatego, mimo, iż to statystyki są tutaj najlepszym narzędziem do wytypowania najczęściej popełnianych przestępstw, bardzo trudno to w pełni zweryfikować. Z drugiej zaś strony poza statystykami, badania opublikowane chociażby w publikacji pani Bąk obrazują, że to właśnie przestępczość kryminalna jest tą najczęściej spotykaną w naszym kraju.

Reasumując, możemy już odpowiedzieć na zadane sobie pytanie, jakie przestępstwa popełniane są w Polsce najczęściej? W świetle przedstawionych danych i statystyk są to przestępstwa przeciwko mieniu oraz przeciwko życiu i zdrowiu. Nie da się zaprzeczyć, że przestępstwa kryminalne przodują w przedstawionych danych. Należy jednak pamiętać o przestępstwach drogowych oraz gospodarczych, pomimo tego, że słyszymy o nich rzadziej. Niestety osoby, które nie zgłaszają na policję czynów zabronionych przyczyniają się do niepełnowymiarowości statystyk, dlatego bardzo ciężko stwierdzić jednoznacznie, któremu przestępstwu możemy przykleić etykietkę z numerem jeden.